PIP 135

Uit CBS-gegevens blijkt dat van alle bevolkingsgroepen jongeren zich steeds vaker eenzaam voelen. Voor de overheid alarmerend genoeg om een onderzoek te starten naar de oorzaken ervan, om er vervolgens iets tegen te kunnen doen. Gerrit Breeuwsma neemt vast een voorschot en kijkt voor een mogelijke oorzaak naar de vroege kindertijd.

Het echtpaar Buijnsters, kenners bij uitstek van de Nederlandse literatuur uit de achttiende en negentiende eeuw, merkte ooit op: ‘Niemand schreef zoveel en met zoveel liefde voor kinderen als deze kinderloze, onge - huwde vrouw.’ Ze hadden het over Petronella Moens, die rond de eeuwwisseling van 1800 met haar imponerende oeuvre van gedichten, ‘vertogen’ en boeken furore maakte. Zij raakte enigszins in de vergetelheid, maar momenteel staat ze weer in de belangstelling als zeer vroege bestrijder van de slavernij.

Jezelf voortdurend filmen in je alledaagse omgeving, die video’s op internet zetten en daarmee geld verdienen: vloggen. De meeste twintigers en dertigers zijn vertrouwd met dit fenomeen; bij oudere generaties is het zo goed als onbekend. Een populaire variant hiervan focust op de kinderen en het gezinsleven. In dit artikel stelt Ido Weijers kritische vragen hierbi Ido Weijers stelt kritische vragen bij dit fenomeen.

In PiP 35 (2007) stond de eerste column van Justine Pardoen: ‘Generatie M’. De column vloeide voort uit een interview dat Bas Levering met haar had: ‘Pubers experimenteren nu eenmaal met seks online’ (PiP 31). In bijna honderd columns nam zij ons mee in de ontwikkelingen van de digitale media en de betekenis daarvan voor opgroeien en opvoeden. Loes Houweling interviewde Justine en keek met haar terug en vooruit: Is dit hoe we kinderen willen grootbrengen in deze wereld?

In 2012 publiceerde je het boek Focus. Hoe kijk je nu naar jouw boodschap daarin?

Ik schreef het boek over de invloed van sociale media op het maken van huiswerk. Dat is meer dan tien jaar geleden. Nu zit dat onderwerp bij iedereen tussen de oren. Maar toen ik dat schreef deed NRC Next een factcheck en het kwam erop neer dat het een soort boomer-angst was, paniek over wat er allemaal gebeurt met de jeugd, zonder wetenschappelijke basis. Er was inderdaad nog geen wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, maar de evidence was er natuurlijk wel. Ik kwam in scholen, praatte met ouders, sprak met leerlingen, er was genoeg evidence. Sinds die tijd is er heel veel onderzoek gedaan en is duidelijk gebleken dat sociale media voor een bepaalde groep heel risicovol zijn.

Sinds afgelopen januari is er de richtlijn vanuit het ministerie over de smartphone in het onderwijs, waaraan scholen in het voortgezet onderwijs zich gecommitteerd hebben. Deze is in overeenstemming met de VO-raad tot stand gekomen. Scholen moeten beleid hebben over het omgaan met mobiele telefoons en sociale media. Inmiddels gaat het basisonderwijs en het mbo ook iets ermee doen. En dat was nodig. Ik was bijvoorbeeld gisteren op een school en na mijn presentatie zei een docent van een jaar of 35: ‘Nu begrijp ik dat wij dit doen voor de kinderen en niet zozeer voor onszelf. Ik had echt het idee dat ik beleid moest gaan handhaven waar ik niet achter stond, alleen omdat een paar docenten niet kunnen lesgeven.’ Letterlijk zei ze dat zo. En dat heb ik vaker gehoord. Het gaat niet alleen om orde houden maar ook om welzijn.

De gemeente Haarlem had onlangs de scholen uitgenodigd, geïnitieerd door een kinderpsychiater die in haar spreekkamer ziet dat het heel slecht gaat met onze meiden. Ze wilde graag met scholen in gesprek met de boodschap: ‘Ga alsjeblieft iets doen met dat telefoonbeleid. Laat dat niet op z’n beloop.’ Ze ziet dat die meiden eenzaam zijn en daarover niet met anderen in gesprek zijn. Als je dat wel organiseert, helpt hen dat enorm. De grens tussen welzijn en stoornis, psychisch ziek-zijn, is niet hard. Hier wil ik nog wat mee doen; ik ga toch nog eens een verhaal schrijven over welzijn in relatie tot het gebruik van sociale media.

{download het hele interview gratis)

Om gezond te blijven moeten kinderen met diabetes type 1 en hun ouders dagelijks veel beslissingen nemen en handelingen verrichten. Elke drie maanden gaan zij naar het ziekenhuis, waar meestal psychologen en pedagogen aanwezig zijn om extra zorg te bieden. Deze professionals hebben echter vaak niet de tijd of menskracht om naast het kind ook de overige gezinsleden te ondersteunen. Professionals uit het sociale domein kunnen daarom veel betekenen voor gezinsleden die te maken hebben met diabetes type 1.

06 Interview. Justine Pardoen
14 Pedagogiek. Alleen-zijn moet je leren
20 Praktijk. Mijn zus heeft diabetes type 1: Wat kunnen pedagogen betekenen voor gezinsleden?
24 Biografie Petronella Moens (1762-1843)
30 Pedagogiek. Familyvlogging en momfluencing
40 Pedagogiek Subjectificatie als opdracht in beweging

& verder.. 3 Redactioneel 13 In de jeugdhulp 19 Vergeten woorden, vergeten praktijken? 29 Koops over onderzoek 30 Kinderrechten 36 Aahhh..! 38 Kunststukjes 45 iPiP 46 Film 48 Warm aanbevolen 55 Agenda + Volgende keer + Service 56 Opvoeden op school &

In veel schoolplannen en strategische beleidsstukken van onderwijsinstellingen staan de begrippen kwalificatie, socialisatie en subjectificatie. Via een publicatie van Biesta (2012) zijn ze in de onderwijsretoriek gekomen. Veelal zijn
er wel beelden bij kwalificatie en socialisatie, maar subjectificatie is een ingewikkelder begrip. Er zijn bovendien verschillende vergelijkbare begrippen in omloop, zoals subjectwording of persoonsvorming. In dit artikel gebruiken we subjectificatie. Omdat het begrip breed gebruikt wordt en tegelijk niet zo duidelijk is, is het zinnig het begrip subjectificatie nog eens goed te doordenken

Deze column gaat meestal over empirisch onderzoek en de betekenis ervan voor de pedagogiek. Maar er is ook historisch onderzoek waarvan de pedagoog iets kan leren. Een voorbeeld is de recente biografie over Theo Thijssen.