Burgerparticipatie in onderzoek

Omschrijving

Onderzoek in een participatiesamenleving

Met de transitie van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving lijkt de aandacht voor burgerparticipatie groter dan ooit. Met name overheden koesteren hoge verwachtingen van burgers bij het oplossen, bestrijden en voorkomen van sociale problemen. In de aanpak van problemen als armoede, eenzaamheid, sociale uitsluiting, maatschappelijke spanningen en radicalisering hebben zij de hoop gevestigd op participerende burgers. Op burgers die via burgerinitiatieven, informele netwerken, zelforganisaties, vrijwilligersverenigingen, sportverenigingen, kerken en moskeeën zich zelfredzaam, zorgzaam, betrokken en actief opstellen. Tegen de achtergrond van deze politiek-maatschappelijke ontwikkelingen is het merkwaardig dat burgerparticipatie in onderzoek binnen het sociaal domein allerminst vanzelfsprekend is. Overheden, fondsen en kennisinstellingen stimuleren deze betrokkenheid van burgers nog te weinig.1

Ook zijn de structuur en cultuur van verschillende onderzoeksinstellingen er vaak niet op ingericht. En lang niet alle onderzoekers zijn overtuigd van de toegevoegde waarde die burgerparticipatie kán hebben of het ontbreekt hen aan kennis en vaardigheden om het in de praktijk te brengen. Onderzoekers die wel kennis en ervaring hebben, lopen vaak bij de uitvoering tegen een gebrek aan middelen aan. Waar burgers wel betrokken zijn, is dat vaak nog te oppervlakkig om substantieel toegevoegde waarde te creëren.

In deze verkenning wordt de betekenis en maatschappelijke relevantie van burgerparticipatie in onderzoek uitgewerkt. Daarbij is er aandacht voor verschillende vormen van burgerparticipatie. Ook formuleren we verschillende aandachtspunten voor de uitvoering van dergelijk onderzoek. Het doel van deze verkenning is om de relevantie van burgerparticipatie te onderbouwen zonder de uitdagingen en beperkingen te negeren. Het is bedoeld ter inspiratie voor en ondersteuning van onderzoekers, beleidsmakers, fondsen, patiënten- en cliëntenorganisaties