Competentieprofiel hbo jeugd- en gezinsprofessional

Omschrijving

Dit is het competentieprofiel voor hbo jeugd- en gezinsprofessionals in de jeugdhulp en jeugdbescherming. Zij zijn werkzaam in: de jeugdzorg, de jeugd ggz, de gehandicaptenzorg, de thuisbegeleiding, welzijn en maatschappelijke dienstverlening en bij gemeenten. Aanleiding voor het maken van dit competentieprofiel is de Jeugdwet die sinds 1 januari 2015 van kracht is. De Jeugdwet geeft professionals meer ruimte om te doen waar zij goed in zijn: jeugdigen en gezinnen op een professionele manier ondersteunen, zodat zij beter en sneller geholpen worden. 

Aanleiding
Door de Jeugdwet verandert de verhouding tussen de jeugdige en de professional. Eigen kracht en zelfregie voor jeugdigen en gezinnen, en werken vanuit het cliëntperspectief staan voorop. De
jeugdige en zijn omgeving spelen zelf een cruciale rol in de ondersteuning, hulp en zorg. Van de professional wordt gevraagd dat hij in deze context steeds opnieuw zelf professionele afwegingen
maakt en die ook kan verantwoorden. Hij moet zijn competenties op een andere manier inzetten.
Ook de verhouding tussen professionals onderling is veranderd1. De Jeugdwet daagt professionals uit integraal te werken. Daarom werken professionals steeds meer samen, ook met collega’s uit andere
sectoren binnen de jeugdhulp. Zij wegen ook steeds vaker met collega’s af wanneer, waarom en met wie samenwerking een meerwaarde heeft bij het bieden van de hulp.
In dit veranderende werk spelen nieuwe dilemma’s en spanningsvelden, die van de hbo-professional een weloverwogen aanpak vragen. We noemen dit ‘professionele opgaven’. Het omgaan met deze
opgaven vraagt professioneel gedrag van professionals. Dat betekent onder andere dat zij zelfstandig kunnen handelen en daarbij gebruik maken van kennis. Kennis over interventies, methodieken,
doelgroepen, communicatie, wet- en regelgeving en ervaringskennis. Het resultaat hiervan is dat de jeugdige en/of zijn gezin de hulp krijgt die nodig is.
Bij het maken van dit competentieprofiel is op een nieuwe en toekomstbestendige manier naar de bestaande werkpraktijk gekeken. In praktijksituaties is gezocht naar plekken waar al op een nieuwe
manier gewerkt wordt. Het profiel is ontwikkeld om professionals handvatten te geven bij hun professionele ontwikkeling.
Het profiel is een appel aan professionals om zich in de werkpraktijk van het nieuwe jeugdstelsel te ontwikkelen tot een vakvolwassen professional die zelfstandig kan handelen in (hoog) complexe
situaties. Het daagt (vakvolwassen) professionals uit om te blijven investeren in de eigen beroepsontwikkeling.

 
Over dit competentieprofiel
Dit competentieprofiel is tot stand gekomen door de medewerking en inbreng van professionals en organisaties, afkomstig uit de ggz, de gehandicaptenzorg, het sociaal werk, de thuisbegeleiding, de jeugdzorg en gemeenten. Zij hebben het profiel mede-ontwikkeld en gevoed vanuit hun eigen (werk)praktijk in het nieuwe stelsel. Daarnaast hebben zij het profiel kritisch getoetst bij collega’s en experts.

Leeswijzer
Dit document bestaat uit drie delen:
• Deel 1 (hoofdstuk 1 tot en met 3) gaat over de functie en positionering van dit competentieprofiel, de kaders die gelden en de opbouw en vertrekpunten.
• Deel 2 (hoofdstuk 4 tot en met 8) bevat het competentieprofiel zelf.
• Bijlagen