De pedagogische waarde van vrijetijdsorganisaties

Omschrijving

Het Nederlands Jeugdinstituut heeft onderzoek gedaan naar het pedagogische belang van vrijetijdsorganisaties. Dit literatuuronderzoek is een vervolg op eerder onderzoek, waaruit bleek dat veel begeleiders (zowel professionals als vrijwilligers) en bestuurders in het vrijetijdsdomein voor zichzelf een opvoedende rol weggelegd zien. Bovendien is het een antwoord op hun behoefte aan kennis over hoe ze hun pedagogische belang kunnen definiëren en versterken. Betrokkenen geven ook aan dat er al veel kennis beschikbaar is, maar dat deze nog verkokerd is in specifieke subsectoren, zoals sport of cultuur. De centrale vraag van dit literatuuronderzoek was: hoe werken vrijetijdsorganisaties aan hun pedagogische belang?

De term ‘pedagogisch belang’ verwijst naar het voordeel dat vrijetijdsorganisaties hebben voor kinderen en jongeren en hun ontwikkeling. Omdat het vrijetijdsdomein een breed en divers terrein beslaat, hebben we de focus van dit onderzoek gelegd op pedagogische waarden: richtinggevende principes die belangrijk worden geacht voor een bepaalde cultuur. Deze waarden geven ruimte voor persoonlijke invulling en komen daarmee tegemoet aan de veelzijdigheid van de sector. We hebben het pedagogisch belang van vrijetijdsorganisaties onderzocht door te kijken welke waarden zij nastreven en op welke manier. Dit onderzoeksrapport biedt geen voorschriften, maar een bundeling van kennis en voorbeelden ter inspiratie.

Resultaten
Elke vrijetijdsorganisatie heeft een eigen visie en eigen pedagogische waarden. De vrijheid die organisaties daarin hebben, is belangrijk. Verschillen tussen organisaties zorgen er namelijk voor dat kinderen en ouders een vrijetijdsorganisatie kunnen kiezen die past bij wat zij willen en nodig hebben. Vrijetijdsorganisaties dragen vanuit hun eigen waarden bij aan de ontwikkeling en het sociale en culturele kapitaal van kinderen. De volgende drie kernwaarden gelden voor elke organisatie: kinderen hebben een verwelkomende, veilige, bij hen passende omgeving nodig. Behalve deze pedagogische kernwaarden zijn er vijf aanvullende pedagogische waarden te onderscheiden die ruimte laten voor eigen invulling. Naast de geformuleerde kernwaarden en aanvullende waarden bestaan er ongetwijfeld nog andere pedagogische waarden van waaruit organisaties werken.