Het kind weegt te licht: Kinderen hebben spreekrecht in de familierechtbank

Omschrijving

Geef meer gewicht aan de stem van kinderen en jongeren.

Elk jaar worden heel wat kinderen geconfronteerd met de relatiebreuk van hun ouders. Precieze cijfers zijn er niet, maar zowat één op de drie kinderen leeft niet samen met haar of zijn twee ouders. 

De scheiding van hun ouders heeft een grote impact op het leven van de kinderen. Hun veilige en vertrouwde wereld staat ineens op zijn kop, én er moet ook heel veel geregeld worden, zoals wonen in twee huizen.

Artikel 12 van het VN-kinderrechtenverdrag garandeert dat kinderen en jongeren hun mening kunnen uiten in alle situaties die hen aanbelangen. Voor kinderen die te maken krijgen met een relatiebreuk van hun ouders, vertaalt het Burgerlijk Wetboek dat naar het hoorrecht van kinderen door de familierechter als die moet oordelen over hun situatie.

Drempels
Het Kinderrechtencommissariaat krijgt veel klachten van kinderen en jongeren, van ouders en professionals, die aankaarten dat het kindperspectief van kinderen in een scheiding te vaak vergeten wordt. Elke keer opnieuw bereiken ons verhalen van kinderen die stuiten op drempels om gehoord te worden, bijvoorbeeld omdat de rechter ze niet uitnodigt, hoewel ze dat wel vroegen. We stellen vast dat de toepassing van het hoorrecht door de familierechter enorm verschilt per arrondissement. We krijgen ook meldingen van kinderen en jongeren die wel gehoord werden, maar toch achterblijven met het gevoel dat de rechter geen rekening houdt met hun visie, alsof er niet écht naar ze geluisterd wordt.

Hoe kinderen en jongeren het zelf beleven
In interviews peilden we bij kinderen en jongeren naar hun ervaring met het hoorrecht in procedures voor de familierechtbank. Zo toetsten we de toepassing van de wet aan hun beleving en kunnen we u een inkijk te geven in hoe kinderen en jongeren het beleven als de juridische wereld ze betrekt – of net niet betrekt – bij beslissingen die voor hen zo belangrijk zijn. 

Op basis van wat we leerden uit de gesprekken met de kinderen en jongeren doet het Kinderrechtencommissariaat concrete aanbevelingen aan de wetgever, aan de overheid én aan de familierechters zelf. Kinderen en jongeren willen écht gehoord worden. Ze hebben daar ook recht op. We zijn er ons van bewust dat professionals in justitie vaak erg hun best doen om kinderen en jongeren op de gepaste manier te horen. Toch zijn we ervan overtuigd dat het anders en zeker beter kan. Geef meer gewicht aan de stem van kinderen en jongeren.