Het ‘Twee-Culturen Gezinsconsult' - een draaiboek in wording?

Omschrijving

Sinds 1990 woon ik twee maanden per jaar in mijn vakantiehuis in Turkije, en ondanks mijn nog steeds niet vloeiend Turks heb ik me als allochtoon een plekje weten te veroveren binnen de dorpsgemeenschap. Mijn interculturele fascinatie neemt per keer toe, en doordat ik spelenderwijs van alles opsteek over de Turkse samenleving, besef ik steeds pijnlijker dat ik, al snap ik de woorden, te kort schiet in het aanvoelen van emoties. Ik begrijp ze vaak niet. Hetzelfde niet-aanvoelen en niet-begrijpen van gezinsproblemen keert steeds terug in mijn werk hier met gezinnen uit andere culturen.
Als maatschappelijk werker/gezinstherapeut heb ik altijd met ouders en kinderen gewerkt. Bijna veertig jaar lang en in Amsterdam. Eerst was dat in een tehuis voor ongehuwde moeders; daarna in de klinische psychiatrie; nu bij de Jeugd-GGZ in Nieuw West. Daar zie ik vooral zogenaamde KOPP—gezinnen: ouders die door eigen psychische problemen alle zeilen bij moeten zetten om een ‘goed genoeg opvoeding waar te maken. En natuurlijk zijn daar ouders bij uit andere culturen: steevast eenderde Marokkaans, eenderde Nederlands en eenderde gemengd met vooral Turks, maar ook Surinaams, Afghaans, Irakees, Chinees — noem maar op.
Al deze ervaringen hebben me geleerd hoe nodig het is om samen met een ‘cultuurvertaler’ met deze ouders te praten. Bij toeval heb ik geleerd hoe het ‘werkt’, en daarover gaat dit artikel.