Jeugdzorg: van systemen naar mensen  -Tien aanbevelingen voor de korte termijn

Jeugdzorg: van systemen naar mensen -Tien aanbevelingen voor de korte termijn

Gratis

Omschrijving

Deze knelpuntennotitie hoort bij de brief ‘Jeugdzorg: van systemen naar mensen. Tien aanbevelingen voor de korte termijn’. De brief en de knelpuntennotitie vormen samen het briefadvies, dat de SER op 21 mei 2021 heeft vastgesteld en heeft toegezonden aan de informateur mevrouw M. Hamer. Bij het opstellen van het briefadvies zijn we uitgegaan van jeugdigen en gezinnen met een hulpvraag en jeugdprofessionals. We willen namelijk niet vanuit het systeem denken, maar vanuit mensen. De eerste vragen waren dan ook: waar lopen jeugdigen en hun ouders met een hulpvraag tegenaan wanneer zij gebruik (gaan) maken van jeugdzorg en welke knelpunten ervaren jeugdprofessionals bij het bieden van passende hulp? Van daaruit zijn we na gaan denken over de maatregelen die nodig zijn om de uitvoering van de jeugdzorg te verbeteren. Bij de voorbereiding van het briefadvies is veel input verzameld. Het secretariaat van de SER heeft zich in vele onderzoeken en rapporten verdiept. Het secretariaat van de SER heeft veel materiaal aangereikt gekregen van de leden van de Commissie Sociale Zekerheid en Gezondheidszorg (SZG) die dit advies heeft voorbereid, alsook van de leden van de Werkgroep Jeugdzorg die de Commissie heeft ondersteund bij de voorbereiding van dit briefadvies. Daarnaast is dankbaar gebruik gemaakt van de informatie uit de informele gesprekken die we hebben gevoerd met jongeren die ervaring hebben met jeugdzorg, (pleeg)ouders, jeugdprofessionals, gemeenten en experts. In deze notitie treft u ter illustratie citaten van cliënten en jeugdprofessionals aan. Deze notitie focust op de knelpunten die we in de jeugdzorg zijn tegen gekomen en die we op korte termijn willen verlichten of oplossen. Het geeft hierdoor geen volledig beeld van wat er speelt in de jeugdzorg, want we gaan niet in op de positieve ontwikkelingen die er ook zijn. We realiseren ons dat hierdoor een eenzijdig beeld kan ontstaan. We hebben besloten om deze knelpuntennotitie als bijlage bij de brief mee te sturen, omdat ze een uitvoerige beschrijving bevatten van de problemen, waar onze aanbevelingen op zijn gericht. De knelpuntennotitie gaat in op de knelpunten waar jeugdigen, hun gezinnen en jeugdprofessionals mee te maken hebben. We schetsen in deze notitie een algemeen beeld en gaan slechts summier in op de specifieke problemen die spelen in de verschillende deelsectoren, zoals de jeugd-GGZ of de zorg voor kinderen met een beperking. De knelpunten die in dit document beschreven worden, dienen vooral ter illustratie en uitwerking en van de beschreven knelpunten in de brief. We hebben echter gezien dat er ook goede en inspirerende voorbeelden zijn in de jeugdzorg, die ook aandacht behoeven. Deze goede voorbeelden zullen we in het vervolgadvies uitvoerig belichten. 

Deze knelpuntennotitie brengt de informatie bijeen die de grondslag vormen voor de aanbevelingen van de SER over de verbetering van de jeugdzorg. Conclusie is dat jeugdprofessionals, aanbieders van jeugdzorg en gemeenten hard werken om kinderen en gezinnen met problemen, passende hulp te bieden. Ondanks alle inspanningen kampen alle betrokkenen in de jeugdzorg met grote knelpunten. Kinderen en gezinnen met ernstige problemen moeten vaak te lang wachten op zorg; voor hen is de noodzakelijke hulp vaak niet tijdig beschikbaar. Jeugdprofessionals worden gefrustreerd door een hoge werkdruk, knellende regels, hoge administratieve lasten, baanonzekerheid en moeten zich in bochten wringen om tijdig passende zorg te verlenen. Werkgevers kampen met financiële en personele tekorten. Het doorknippen van de band met de gemeente ligt voor de jeugdzorgorganisatie altijd op de loer. Gemeenten op hun beurt zijn verantwoordelijk voor de jeugdzorg, maar het lukt ze niet grip te krijgen op de almaar stijgende uitgaven voor deze zorg, die andere publieke 60 Raad voor Openbaar Bestuur. Rust-reinheid-regelmaat. Evenwicht in de bestuurlijk-financiële verhoudingen. Maart 2021 23 voorzieningen (dreigen te) verdringen. Ondertussen doet de coronacrisis er nog een flinke schep bovenop. In het briefadvies heeft de raad voor het komende kabinet adviezen geformuleerd die voor de korte termijn voor enige verlichting van de ernstige problemen in de jeugdzorg moeten zorgen. De adviezen van de raad zijn vormgegeven in tien punten rond verbetering van de hulpverlening, samenhangend jeugdzorgaanbod, governance en het creëren van juiste randvoorwaarden.

 

De tien aanbevelingen om de uitvoering van de jeugdzorg op korte termijn te verbeteren zijn:

  1. Versterk de inspraak van jongeren bij hulp, ondersteuning en beleid
  2. Versterk de autonomie van de zorgprofessionals
  3. Versterk de expertise in lokale teams
  4. Zorg voor continuïteit van zorg en een soepele overgang naar volwassenenzorg
  5. Zet in op preventie en integraal werken
  6. Zorg voor een passend schaalniveau voor de inkoop en aansturing van vormen van jeugdzorg
  7. Realiseer duurzaam partnerschap tussen gemeente of groep van samenwerkende gemeenten en jeugdzorgaanbieders met focus op samenhang in het jeugdzorgaanbod
  8. Vereenvoudig en uniformeer administratieve verplichtingen
  9. Het nieuwe kabinet moet met de gemeenten duidelijke afspraken maken over hoe gemeenten de verbetering van de jeugdzorg ter hand gaan nemen
  10. Regel het toezicht duidelijk en goed