Opvoeding en ouderschap op basis van kinderrechten: het VRK-Driegrachtenmodel: een breed zorgcontinuum

Omschrijving

Kinderrechten zijn een zware ketting om de hals van de staat met daaraan een bijzondere medaille, waarvan opvoeding één kant is en ouderschap de andere. Ouders zijn de eerstverantwoordelijken voor de opvoeding van hun kind maar ouderschap en opvoeding zijn afhankelijk van de ketting van verplichtingen van de staat. Die verplichtingen betreffen zowel ouderschapsondersteuning in de breedste zin van het woord (ook wel aangeduid als ‘empowerment’) als het in wet en beleid vertalen en uitdragen van de verantwoordelijkheden en plichten van ouders op de grondslag van kinderrechten, met andere woorden van wat mag en wat niet mag in de opvoeding (ook wel aangeduid als ‘responsabilisering’). In de eerste plaats gaat het dan om de kinderrechtelijke invulling van ouderlijk gezag. De afschaffing van het ouderlijk tuchtigingsrecht in een groeiend aantal landen – ook wel het verbod op slaan en vernederen in de opvoeding genoemd – is een eerste stap op de lange weg die is te gaan.1 Een dergelijk verbod is er niet om te betuttelen en ouders te straffen of een brevet van onvermogen mee te geven, zoals critici en criticasters in koor roepen, maar om een kader van responsabilisering te creëren van waaruit empowerment mogelijk is. Immers, op het geschenk van kennis en het geschenk van solidariteit en ondersteuning ten aanzien van opvoeding maken ouders als eersten aanspraak.