Vaardigheden in het landelijke curriculum

Omschrijving

Sinds eind 20e eeuw is wereldwijd veel aandacht besteed aan vaardigheden als onderdeel van curricula. Daarbij is veel gesproken over 21st century skills, waarmee vaardigheden worden bedoeld die belangrijk zijn voor participatie in samenleving en arbeid in de eenentwintigste eeuw (21CS). Deze vaardigheden zijn vaak beschreven als meer generieke vaardigheden en dat heeft geleid tot veel onderzoek en ontwikkelwerk. SLO en Kennisnet hebben van een aantal 21CS een overzicht gemaakt dat veel scholen zijn gaan gebruiken. SLO heeft getracht dit overzicht curriculair te verdiepen en heeft op basis daarvan samen met anderen diverse producten ontworpen. Op de idee van generieke vaardigheden en op toepassingen van 21CS in vaardighedenonderwijs is van diverse zijden echter ook kritiek geuit. Voor de actualisatie van kerndoelen en examenprogramma’s gaat SLO nu niet meer uit van de 21CS of een andere uitwerking van ‘brede’ vaardigheden. In plaats daarvan hebben we een categorisering in soorten vaardigheden ontwikkeld die is gefundeerd op aanvullende relevante kennis en inspeelt op actuele politieke ontwikkelingen. Daarbij is ernaar gestreefd het aantal verschillende soorten vaardigheden die leerlingen moeten ontwikkelen beperkt te houden en in een overzichtelijke structuur onder te brengen. Deze categorisering beoogt de toegankelijkheid en de samenhang van het curriculum waar leraren en anderen hun werk op moeten baseren te bevorderen. Tijdens het werken aan de actualiseringstrajecten kunnen door voortschrijdend inzicht nog enkele aanpassingen nodig blijken. Naar verwachting zal het vooral gaan om nadere specificaties en aanvullingen die passen binnen de nu ontwikkelde hoofdindeling. SLO streeft naar een duurzaam overzichtelijke, bruikbare en gefundeerde categorisering in soorten vaardigheden. Vaardigheden hangen nauw samen met kennis en daarom hebben we in de bijlage ook een actuele categorisering van soorten kennis toegevoegd. In deze notitie lichten we de gekozen categorisering van soorten vaardigheden binnen het formele curriculum toe (pararagraaf 3). Om te begrijpen waar die keuzes vandaan komen, gaan we eerst in op de geschiedenis van de 21CS, hun verschijningsvormen en de kritiek daarop (paragraaf 2).