Competentievergroting, uitgangspunten en nieuwe ontwikkelingen

Omschrijving

Het competentiemodel ontstond in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Een groep gedragstherapeuten op het toenmalige Paedologisch Instituut in Amsterdam had in de jaren zeventig een gedragsmatige vaardigheidstraining voor delinquente adolescenten ontwikkeld en geëvalueerd (Bartels, Heiner, De Kruijff & Slot, 1977; Bartels, 1986). De positieve uitkomsten van dit project leidde tot een reeks vervolgprogramma’s in de ambulante en residentiële zorg. Een kenmerk van die programma’s was de nadruk op nieuw te leren vaardigheden onder het motto: niet afleren maar aanleren. Dat laatste werd benadrukt als reactie op het feit dat de gedragstherapie in die tijd nog sterk gericht was op het afleren van probleemgedrag. Bij de vraag van welke criteria de therapeut uit dient te gaan bij het kiezen van de nieuw te leren vaardigheden, werd er aangesloten bij de ontwikkelingspsychologie en het begrip ontwikkelingstaken. Hiermee werd de brug geslagen tussen de meer symptoomgerichte gedragstherapie en een ontwikkelingsgerichte opvoedkundige benadering. Geleidelijk aan is het competentiemodel uitgebreid. Er kwam aandacht voor stressoren, psychopathologie, protectieve factoren, cognities en gezinsdynamiek. Competentievergroting blijkt een motiverende benadering te zijn. Kinderen, jeugdigen en ouders vinden het een plezierige benadering omdat het gaat om het versterken van (potentiële) krachten. Het is immers prettiger op mogelijkheden aangesproken te worden dan op problemen.