De gewetensontwikkeling van jeugdige delinquenten in diagnose en behandeling

Omschrijving

In de media wordt veelvuldig bericht over jeugdige delinquenten die zonder gevoelens van schuld en schaamte op hun gedrag terugkijken. Wanneer we denken aan Murat D., de zaak Maja Bradaric of aan de jongeren die stenen gooien vanaf viaducten met de dood van een automobiliste als gevolg, ontstaat het beeld van jongeren die zonder gehinderd te worden door gevoelens van wroeging of medelijden, tot extreme geweldsdelicten in staat zijn. Nu zijn het vooral dit soort extreme en daardoor incidentele zaken waar de media de aandacht op richten, maar ook onder experts zoals kinderrechters en jeugdforensisch psychologen of psychiaters wordt er gesproken over de verharde mentaliteit van jeugdige delinquenten en hun gebrek aan binding met morele waarden en normen. Het zijn jongeren die in het persoonlijkheidsonderzoek dat op verzoek van de kinderrechter bij hen afgenomen wordt, vaak omschreven worden als lijdend aan een ‘gebrekkige gewetensontwikkeling’. Met het oog op het feit dat er zowel in het publieke debat als in beleidsnota’s en dergelijke regelmatig aandacht wordt besteed aan (groepen) jongeren die zonder gewetenswroeging delicten plegen, wil ik hier drie vragen aan de orde stellen:
1) Komt een gebrekkige gewetensontwikkeling onder jeugdige delinquenten inderdaad zo vaak voor?
2) Waar praten we eigenlijk over wanneer we het over een gebrekkige gewetensontwikkeling hebben?
3) Wat gebeurt er in de behandeling van jeugdige delinquenten om die gewetensontwikkeling te stimuleren?