De strijd tegen jeugdcriminaliteit: veramerikanisering en verharding?

Omschrijving

Veel goede elementen van ons jeugdstraf(proces)recht stammen van oorsprong uit de Verenigde Staten, zoals de speciale jeugdinrichtingen en de kinderrechter. Bij invoering van deze nieuwe elementen – begin twintigste eeuw – was de verwachting dat de jeugdcriminaliteit snel zou afnemen, en zelfs zou verdwijnen. Met name de laatste decennia van de twintigste eeuw leek in de Verenigde Staten de jeugdcriminaliteit hand over hand toe te nemen. Gevolg was dat de aandacht verschoof van bescherming van jeugddelinquenten tegen de samenleving, naar de bescherming van de samenleving tegen jeugdige delinquenten.

In Nederland kenmerkt het jeugdstraf(proces)recht zich van oudsher door een pedagogische insteek, een overlegmodel tussen de verschillende professionele deelnemers, een milde, gedoseerde bestraffing en een benadering die een sterk accent legt op de dader. Dit (polder)model lijkt zich echter in rap tempo te veramerikaniseren, zowel wat betreft het type criminaliteit gepleegd door de instromende daders als wat betreft de strafrechtelijke aanpak daarvan. Meer en meer lijkt er sprake te zijn van een strijd tegen jeugdcriminaliteit als doel op zich.

Verandert het karakter van het jeugdstraf(proces)recht daadwerkelijk en zo ja, is dat wenselijk? Welke verwachtingen kunnen en mogen we hebben van de strafrechtelijke aanpak van jeugddelinquentie?