De transformatie naar een traumasensitieve organisatie

Omschrijving

In het zuiden van Nederland werkt Koraal dagelijks met jeugdigen die vastlopen in hun ontwikkeling. In scholen, behandelgroepen en zorginstellingen zetten ruim 4.500 medewerkers zich in om hen te ondersteunen op weg naar een beter toekomstperspectief. Koraal heeft diverse behandelgroepen en 19 cluster IV-scholen. Koraal heeft de uitgangspunten van trauma-informed care (TIC) omarmt.

TIC is een organisatiebreed raamwerk waarbij rekening wordt gehouden met ingrijpende én positieve (jeugd) ervaringen, de gevolgen van chronische-toxische stress en waarin inzichten over ontwikkeling en herstel worden benut. TIC heeft als doel het onnodig lijden van de jeugdige, ouder en medewerker, maatschappelijke kosten, uitval en verloop te verminderen. Er wordt een basis voor veerkrachtig functioneren en perspectief voor alle betrokkenen gecreëerd.

Sinds 2019 is Koraal bezig met het transformeren naar een trauma sensitieve organisatie. Het werken vanuit verbinding, veiligheid en regulatie (de pijlers van TIC) dient door te dringen in alle lagen van een organisatie, in alle organisatiesystemen en –processen. Dit zorgt voor een organisatiemodel en -klimaat waarin jeugdigen, ouders én medewerkers adequate ondersteuning krijgen.

Het implementeren van Traumasensitief Onderwijs (TSO) is onderdeel van de algehele transformatie waar wij samen met de scholen volop mee bezig zijn. In de afgelopen jaren hebben we ontdekt dat dit proces vraagt om commitment en een mindset shift bij medewerkers in alle lagen van de organisatie, van bestuur tot het klaslokaal. We krijgen regelmatig de vraag op een school: “moet ik ook bij deze training zijn?” of “TSO is toch voor leerlingen?”. TSO is van en voor iedereen. We dragen immers allemaal bij aan het geheel, ons gedrag beïnvloedt de ander én andersom.

De ervaring leert dat er sleutelfiguren nodig zijn in een organisatie om het TSO gedachtengoed in het handelen van onderwijsprofessionals in de school terug te zien. Denk aan schoolleiders, directeuren, IB’ers, gedragswetenschappers en een aantal leerkrachten en ondersteuners die de kar durven en mogen trekken. Een TSO-training (en verdieping in aanbod) is niet genoeg voor een cultuurverandering in de school daar het gaat om een ontwikkeling die vraagt om een aanhoudend proces van bewustzijn en leren (het gaat om een mindset shift). De sleutelfiguren spelen daar een cruciale rol in door in de school te zijn, in het moment het laten zien van voorbeeldgedrag (‘model the model’) en degenen ondersteunen die anderen ondersteunen. Soms een luisterend oor, een attentie, een moment van bezinning en reflectie (juist als het even lastig is) en verdieping (in kennis en materialen) op TSO bieden. Het draait om persoonlijk leiderschap.