H8. Gezinsbeleid – Waarom?

Omschrijving

Er zijn in de politiek klassieke terreinen zoals dat van Binnenlandse Zaken, van Justitie en van Buitenlandse zaken. Gezinsbeleid behoort niet tot dit rijtje en het is maar de vraag of er in enig land überhaupt een politieke inrichting op regeringsniveau bestaat, die gespecialiseerd is in gezinszaken. Kun je dan toch van gezinsbeleid spreken? Ja, mits helder is wat gezinsbeleid is en wat een gezin is. Lambert en Althammer (2001) definiëren gezinsbeleid als ‘het ensemble van alle maatregelen en voorzieningen waarmee de relevante politieke inrichtingen het doel nastreven, het gezin te beschermen en te steunen, omdat het gezin niet te vervangen functies vervult voor zowel haar leden als ook de maatschappij’. Als je ervan uitgaat dat het vormen van een gezin in de levensloop van volwassen mensen allesbehalve vanzelfsprekend is, dan lijkt het terecht om aan de voorafgaande definitie toe te voegen dat gezinsbeleid ook betrekking heeft op de condities die te maken hebben met het ontstaan van gezinnen (Schulze, 2003). Nu is de vraag hoe de adressant van het gezinsbeleid afgebakend is. Vaak wordt daarbij gesproken in termen van saamhorigheid, verbondenheid en eenheid. Gaat men te rade bij de klassieke socioloog Émile Durkheim (1921), dan zal men twee elementen vinden die in combinatie met elkaar een gezin vormen. We hebben het over partnerschap en ouderschap. Is het zinvol deze twee elementen duidelijk af te bakenen? Het antwoord moet ja zijn, omdat partnerschap en ouderschap verschillende categorieën zijn. Partnerschap impliceert een exclusieve sociale relatie tussen twee volwassen mensen van beide geslachten, die gebaseerd op wederzijdse liefde voor elkaar gekozen hebben en elkaar tegelijkertijd een seksueel privilege inruimen. Ouderschap daarentegen sluit seksualiteit tussen biologische en/of sociale ouders en hun kinderen normatief uit en impliceert de opdracht nagenoeg levenslang voor de kinderen te zorgen, hun aandacht, leiding, raad en advies te geven. Huwelijk en partnerschap daarentegen zijn door middel van separatie en scheiding te beëindigen met het mogelijke argument van ‘ontbrekende’ liefde (voor meer argumenten over de verschillen tussen partnerschap en ouderschap, zie Tyrell & Schulze, 2000).