In gesprek met een onderzoeker

Omschrijving

Alice van der Pas MSW, hoofdredacteur; zo staat het sinds ruim 5 jaar in het colofon van dit tijdschrift. Dit jaar hoopt zij te promoveren op theoretisch onderzoek naar ouderschap. Het gedachtegoed van Van der Pas is in grote lijnen bij de lezers van dit tijdschrift bekend. Toch stellen we in dit interview haar ideeën en haar persoon - als hoofdredacteur én onderzoeker - kort voor.

In 1988 hield ze een lezing die nu gezien kan worden als officiële start van haar denken en schrijven over ouderschap. Ze had weliswaar toen al30 jaar het vak ‘ouderbegeleider’ beoefend, maar ze constateerde in haar lezing dat het vak niet bestond, want het had geen theoretisch fundament, geen eigen vakkennis, geen handboek, geen tijdschrift, geen eigen opleiding

Vijftien jaar later liggen er zeven van de tien delen van het Handboek Methodische Ouderbegeleiding. Ze richtte ook dit tijdschrifi op en was gedurende de eerste vijf jaargangen hoofdredacteur. Directe aanleiding om haar in deze rubriek te interviewen is haar binnenkort te verschijnen proefschrift1, het theoretisch fundament van haar denken. Daarin stelt ze dat ouderschap zo goed als volledig verwaarloosd is in de psychologie. Als men er iets over zegt, is het uitsluitend vanuit het perspectief van het kind. Of zoals Van der Pas betoogt, de hulpverlener ofonderzoeker wil bepaald gedrag bij een kind zien en ziet de ouder als degene die dat gedrag kan bewerkstelligen — of daarin faalt. De ouder als eigen persoon en de manier waarop deze het ouderschap ervaart, komen nauwelijks aan bod in theorievorming - terwijl ouderschap bijna altijd het grootste deel van een volwassen leven omvat. Je blijft immers ouder wanneer de kinderen het huis uit zijn.

In dit interview staan we stil bij haar proefschrift, haar drijfveren om te schrijven, ervaringen van ouders en het falen van de psychologie rond ouderschap.
Trefwoorden: ouderschap, ouderbegeleiding


Inleiding

Aan het eind van de jaren ’50 begon Alice van der Pas als maatschappelijk werker met het begeleiden van ouders op een Medisch Opvoedkundig Bureau (MOB) in Amsterdam. Na enkele jaren opleiding en werk als psychiatrisch maatschappelijk werker vertrok ze naar de Verenigde Staten en zette haar studie en praktisch werk met ouders voort. Ze studeerde aan de Smith College School for Social Work (vandaar de titel MSW, Master of Social Work) en werkte in Philadelphia en in Cleveland als ‘social caseworker’. Dit betekende wekelijkse supervisie, veel workshops volgen en omringd zijn door goedgeschoolde, hoogwaardige en veeleisende collega’s.