Opvoedend straffen: een delicate samenhang tussen opvoeder, kind en context

Opvoedend straffen: een delicate samenhang tussen opvoeder, kind en context

Productgroep Gezin, morele opvoeding en antisociaal gedrag
3,90
Abonneeprijs: € 1,56

Omschrijving

De aanhoudende publiciteit rond de jeugdcriminaliteit en de vraag hoe deze te bestrijden heeft in politieke, maatschappelijke, juridische en sociaal-wetenschappelijke kringen een hernieuwde belangstelling teweeggebracht voor thema’s als normen en waarden, opvoeding en straf. Daarbij wordt de toename van het delinquente gedrag van jongeren veelal in verband gebracht met een gebrek aan normen en waarden bij de hedendaagse jeugd. Men zoekt dan ook naar middelen om deze veronderstelde lacune te herstellen, zoals bijvoorbeeld de verplichte opvoedingshulp aan ouders van kinderen die zich a-sociaal of antisociaal gedragen. Een ander middel, dat de laatste jaren sterk in opkomst is, is de taakstraf. Dit is een justitiële straf waarbij een jongere in plaats van een vrijheidsstraf uit te zitten een taak in de maatschappij moet uitvoeren. Zo’n taak kan de vorm hebben van een werkstraf of een leerstraf, of een combinatie van beiden. Hoewel bij de invoering ervan ook overwegingen zoals bezuinigingen en het cellentekort een rol speelden, wordt de taakstraf vooral gepropageerd vanuit de gedachte dat deze vorm van straf een grotere pedagogische werking heeft dan andere straffen zoals een berisping, een boete of een vrijheidsstraf. Op het ogenblik wordt aan het merendeel van alle jongeren die met politie en justitie in aanraking komen, vrijwel automatisch een taakstraf opgelegd. Bij deze praktijk worden echter vraagtekens gezet, onder meer omdat niet duidelijk is wat de effecten van de taakstraf zijn of wat de veronderstelde pedagogische werking ervan nu eigenlijk inhoudt. In dit artikel ga ik nader op die vraag in op basis van belevingsonderzoek onder gestrafte jongeren.
Daarbij kijk ik eerst naar straf in de opvoeding en in de maatschappij. Daarna besteed ik kort aandacht aan de opvoedende werking van straf. Daarna ga ik kort in op de vraag hoe de effecten van de taakstraf kunnen worden onderzocht. De bevindingen van recent belevingsonderzoek leiden tenslotte tot enkele conclusies met betrekking tot de huidige taakstraffenpraktijk.