Over pubers, adolescenten en infantilisering

Over pubers, adolescenten en infantilisering

Gratis

Omschrijving

Inleiding

Iedereen heeft het tegenwoordig graag over pubers en puberen.

Maar bij nadere beschouwing blijkt men met pubers meestal adolescenten te bedoelen. Reden dus om eerst even kort stil te staan bij deze beide termen. De kindertijd wordt beëindigd door de puberteit, afgeleid van het Latijnse pubescere, dat verwijst naar “bedekt met haar” en naar het geslachtsrijp worden van jongens en meisjes. Adolescentie is de overgangsperiode tussen de puberteit en de volwassenheid. Het woord is afgeleid van het Latijnse werkwoord adolescere, dat opgroeien en volwassen worden betekent.


Er is nog een derde begrip dat ik in het volgende nodig zal hebben: infantilisering. Deze term wordt in de geschiedwetenschap die zich toelegt op kinderen (“the history of childhood”) gebruikt om het historische proces aan te duiden dat ertoe heeft geleid dat vanaf de 17de eeuw de kindertijd steeds langer is gaan duren en dat de afstand tussen kinderen en volwassenen steeds groter geworden is (zie Koops, 2016, hfst. 3)

De adolescentie nu is de overbrugging van de periode tussen de kindertijd en de volwassenheid, en ook die periode is vanaf de 17de eeuw geïnfantiliseerd, dus steeds langer geworden. Een wat strikter woordgebruik vereist dat de geslachtelijke rijping aangeduid wordt als de puberteit en dat de periode vanaf de puberteit tot aan de volwassenwording wordt aangeduid met de term adolescentie. In het hedendaagse taalgebruik van psychologen en pedagogen echter worden de termen nogal slordig door elkaar gebruikt. Als adolescenten zich lastig gedragen, althans als de ouders hun gedrag als lastig ervaren, dan zeggen zulke ouders niet zelden dat hun kinderen aan het “puberen” zijn (maar ze zijn dan eigenlijk aan het adolesceren). In deze bijdrage staat de vraag centraal in hoeverre de langdurige moderne adolescentie de maatschappelijke betrokkenheid en burgerschapsvorming van adolescenten in de weg staat. In de zoektocht naar een antwoord wordt achtereenvolgens de geschiedenis van de adolescentie beschreven; wordt de adolescentie als cultuurverschijnsel aan de orde gesteld; wordt beschreven wat de infantilisering van de adolescentie inhoudt en wat we er misschien tegen kunnen doen. Na enkele opmerkingen over het onderzoek van het puberbrein wordt afgesloten met conclusies.