Sounds of change: muziek als taal van verbinding en herstel

Omschrijving

Sounds of Change gebruikt de kracht van muziek om mensen met elkaar te verbinden en in beweging te brengen. Sounds of Change is actief in Syrië, Libanon, Jordanië, Palestina (Gaza en de Westbank) en Oekraïne, waar lokale hulpverleners worden getraind om muziek op een traumasensitieve manier te integreren in hun werk met kinderen, jongeren wen volwassenen. Lucas Dols en Sander van Goor geven een inkijkje in hun werk.

Binnen onze methode leren professionals hoe ze met muziek een veilige en voorspelbare omgeving kunnen creëren. Muziek wordt daarbij een middel om stress te verminderen, veerkracht op te bouwen en mensen weer een gevoel van controle te geven. Zo versterken we samen gemeenschappen die leven onder de druk van oorlog, conflict en onrecht – met muziek als universele taal van verbinding en hoop.

Waarom muziek?
Muziek is een universele uitdrukkingsvorm die geen woorden nodig heeft. Juist in situaties waarin taal tekortschiet, kan muziek deuren openen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat muzikale interventies bijdragen aan stressreductie, psychosociale ontwikkeling en het vergroten van veerkracht (Heynen et al., 2022). Ook neurowetenschappelijke studies ondersteunen dit. Muziek kan fysiologische arousal verminderen en invloed uitoefenen op hersengebieden die betrokken zijn bij emoties en motivatie, zoals de amygdala en hippocampus (Koelsch, 2015). Daarmee draagt muziek niet alleen bij aan ontspanning, maar ook aan het verwerken van emoties die moeilijk in woorden te vatten zijn.

Muziek en trauma
Kinderen en jongeren die opgroeien in conflictgebieden leven vaak in een staat van voortdurende alertheid. Hun stresssysteem staat ‘aan’, wat kan leiden tot slaapproblemen, angst, concentratiestoornissen en gedragsproblemen. Muziek kan helpen dit stressniveau te verlagen.
In een systematische review werd aangetoond dat muziek in diverse contexten effectief kan zijn om stress te reduceren (De Witte et al., 2022). Daarnaast kan muziek ook de sociale dimensie versterken. Samen zingen, ritme ervaren of muziek maken creëert een gevoel van verbondenheid en veiligheid. 
Onderzoek laat zien dat dergelijke muzikale activiteiten bijdragen aan betere sociale relaties, welzijn en zelfs herstel bij psychische klachten. Zo bleek groepszang de vermindering van depressieve symptomen bij jonge moeders te ondersteunen (Fancourt et al., 2018), terwijl ook bredere studies verbeteringen in sociale cohesie en emotioneel welzijn aantoonden.