Van wijsgerige naar theoretische pedagogiek. Over de taken van de theoretische pedagogiek bij onderzoek naar de vroegkinderlijke gehechtheid

Omschrijving

Samenvattend heb ik de stelling proberen te verdedigen dat vroegkinderlijke opvoeding wel degelijk een belangrijk pedagogisch onderzoeksterrein vormt, ondanks het feit dat in de pedagogiek diverse definities van het begrip Opvoeding' in omloop zijn, die de gebeurtenissen in de eerste levensjaren tot dressuur, conditionering of rijping degraderen. Ik heb verder de zin betwijfeld van een wijsgerige pedagogiek die op essentialistische wijze definities van grondbegrippen zoals Opvoeding' produceert, en een pleidooi gehouden voor een theoretische wending. De theoretische pedagogiek zou haar bijdrage aan deze wending moeten leveren door een viertal taken te vervullen: wetenschaptheoretisch en waardentheoretisch onderzoek, integratie van theorieen in onderzoekprogramma's en dienstverlening bij empirisch onderzoek. Aan de hand van het voorbeeld van de attachmenttheorie is tenslotte kort geüllustreerd hoe deze taken in praktijk kunnen worden gebracht. Rest mij tot slot nog het volgende. Het valt in deze tijden van crisis en ingrijpende reorganisatie van het universitaire bestel niet mee om het nodige relative ringsvermogen te blijven opbrengen. De nota van Deetman betreffende 'Taakverdeling en Concentratie in het Wetenschappelijk Onderwijs' (1982) heeft een 'majeure' bezuinigingsoperatie in gang gezet waarvan nog niet duidelijk is of het voor de sociale wetenschappen een 'force majeure' of een 'f arce majeure' zal betekenen. Wel heeft deze nota inmiddels al een positief effect gesorteerd, namelijk dat Nederlandse hoogleraren steeds minder gaan lijken op hun Amerikaanse collega's. Saul Bellow vergelijkt immers in zijn roman 'The Dean's December' de Amerikaanse professor in vaste dienst met een 'bijstandsmoeder' in het bezit van een tiental onwettige kinderen. Beiden kunnen stil gaan leven en hoeven nooit meer te werken ...