H12. Over de waardegebondenheid van de opvoedingswetenschap en de theoretische pedagogiek: een wetenschapsbiografisch perspectief

Omschrijving

In 1990 wordt Ben Spiecker geïnterviewd door Wout van Steenis voor het blad De Vacature in een serie over onderwijs op weg naar 2000 (Van Steenis, 1990). Het gesprek gaat over Spieckers visie op de morele opvoeding, maar eigenlijk nog meer over de specifieke rol die Spiecker weggelegd ziet voor de theoretische pedagogiek. Op het tijdstip van interviewen is Spiecker precies twintig jaar in de academische wereld werkzaam. Er zou, zo weten we nu, nog zo’n anderhalf decennium volgen in zijn academische loopbaan als theoretisch pedagoog. Spieckers motto voor de theoretische pedagogiek, zoals hij dat in het interview verwoordt, is: ‘Clarity before commitment’. Het is de primaire taak van de theoretisch pedagoog om begrippen en beweringen te verhelderen met behulp van conceptuele analyse. Kortom, het gaat om betekenisverheldering. Deze werkwijze stelt de theoretisch pedagoog in staat drogredeneringen te ontmaskeren, indoctrinatie aan de kaak te stellen en de opvoedingswetenschap vrij te houden van ideologische besmetting. Spiecker wil zich in zijn wetenschappelijke functie onthouden van praktisch-pedagogische oordelen. De theoretisch pedagoog als wetenschapper dient zich verder ook te onthouden van levensbeschouwelijke en normatieve uitspraken. Hij kritiseert pedagogen – zoals de antipedagogen, de adepten van de Gordon- methode en de pedagoge van de hoop, Lea Dasberg – die voornamelijk onwetenschappelijke Wortmusik produceren met hun boodschappen en programma’s voor de praktische opvoeding.